Ο τετράποδος φίλος μας είναι πολύ ξεχωριστός για όλους μας. Όποιοι έχουν σκύλο στο σπίτι μπορούν να με καταλάβουν καλύτερα. Τον έχεις δει σε θέση φύλακα, σε θέση φίλου, σε θέση αστυνομικού και ξέρεις πως μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα πράγματα από ότι φαίνεται. Αν θεωρείς σημαντική την αγάπη και την παρέα που σου δίνει ή το ότι κάθεται και κάνει τούμπες όποτε του πεις, φαντάσου τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις που μπορεί να βοηθήσει την ψυχική υγεία κάποιου ατόμου ανεξαρτήτως ηλικίας με πολύ ιδιαίτερη μεταχείριση.
Αυτό το σημαντικό έργο γίνεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα από πολλές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, αλλά και στο εξωτερικό ξεκίνησε να παίρνει μέρος ακόμα και στα αδέσποτα σκυλάκια που αναζητούν σπίτι και βρίσκονται στα καταφύγια ζώων. Αναφέρομαι στους σκύλους – βοηθούς που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη δουλειά. Για να πετύχει όλο αυτό το κομμάτι, θέλει ιδιαίτερη προσπάθεια, άριστη μεταχείριση των σκύλων ώστε να εκπαιδευτούν σωστά, άλλα και αρμονική συνεργασία των ατόμων για την ομαλή υλοποίηση του έργου.
Όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως αναπηρίας ή θέματος έχουν ανάγκη από συναισθηματική κάλυψη. Η βοήθεια που τους δίνουν οι σκύλοι – οδηγοί πέρα από προστασία και ασφάλεια είναι και ψυχολογική. Στήριξη, μείωση άγχους και στρες, μείωση θυμού, αυτοπεποίθηση, ένταξη σε κοινωνικά σύνολα, αύξηση αυτοεκτίμησης, χαλάρωση, συντροφικότητα είναι μόνο λίγα από τα οφέλη που αποκτούν μέσα από αυτή την σχέση.
Υπάρχουν πολλές κατηγορίες από βοηθούς – σκύλους. Μερικές είναι οι παρακάτω:
Σκύλος βοηθός κωφών
Προσφέρει ασφάλεια σε καταστάσεις που το άτομο δεν είναι ικανό να αντιληφθεί, ειδικά αν μένει μόνο του. Ακόμα έχει την δυνατότητα να καθοδηγήσει το άτομο στην πηγή του ήχου.
Σκύλος βοηθός Άνοιας (Alzheimer)
Βοηθάει άτομα τρίτης ηλικίας. Σκοπός είναι να μειωθούν τα επίπεδα μοναχικότητας και κατάθλιψης. Με την συναισθηματική κάλυψη που παρέχει ο σκύλος μειώνονται τα επίπεδα υψηλών καρδιακών ρυθμών. Καταλαβαίνει πότε το άτομο χρειάζεται βοήθεια και μπορεί να ειδοποιήσει κάποιον τρίτο για αυτό. Αντιλαμβάνεται και διακόπτει περίεργες συμπεριφορές που θα φέρουν το άτομο σε κίνδυνο ή ακόμα και συμπεριφορές επιθετικότητας.
Σκύλος βοηθός αυτιστικών
Βοηθάει στην καταπολέμηση του αισθήματος της μειονεκτικότητας. Βελτιώνει τις μαθησιακές δυσκολίες και την ποιότητα ύπνου. Βοηθάει στην επικοινωνία διότι η έκφραση του ατόμου γίνεται καλύτερη και κοινωνικοποιείται πιο εύκολα.
Σκύλος βοηθός επιληπτικών και Σκύλος βοηθός διαβητικών
Λόγω της καλής όσφρησης που διαθέτει μπορεί να αντιληφθεί πότε το άτομο χρειάζεται βοήθεια και να το προειδοποιήσει για επερχόμενη κρίση. Όταν π.χ. η γλυκόζη πέφτει ή σε περίπτωση επιληψίας μπορεί να διακόψει ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Η προστασία αυτή γίνεται με πολύ εξειδικευμένο τρόπο.
Σκύλος βοηθός μετατραυματικού στρες
Αναγνωρίζει τις μεταβολές του οργανισμού και την αύξηση του στρες. Λόγω της κρίσης άγχους λοιπόν, αποτρέπει την κατάσταση που πρόκειται να μπει το άτομο. Επίσης έχει την δυνατότητα να ξυπνήσει το άτομο από έναν εφιάλτη και στην συνέχεια να το ηρεμήσει αποσπώντας του την προσοχή.
Σκύλος βοηθός διαταραχών
Βοηθάει το άτομο στην κοινωνικοποίηση του. Βάζει ένα πρόγραμμα στην καθημερινότητα του, ενημερώνοντας το με συγκεκριμένες ώρες να γίνονται κάποια συγκεκριμένα πράγματα. Αποτρέπει την κατάθλιψη και αυξάνει την συντροφικότητα του.
Σκύλος βοηθός σε κινητικές αναπηρίες
Ο σκύλος σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μεταφέρει αντικείμενα για να νιώθει το άτομο πιο ανεξάρτητο. Να βοηθήσει σε κατάσταση ντυσίματος ή ανοίγματος πόρτας ακόμα και στην ισορροπία του ατόμου. Επίσης μπορεί να δίνει ή να παίρνει κάρτες πληρωμών και ψώνια, καθώς και να βοηθήσει στην πτώση αντικειμένων την στιγμή που το άτομο αδυνατεί. Ο σκύλος – βοηθός έχει πρόσβαση σε όλα τα μέρη που πηγαίνει το άτομο.
Σκύλος βοηθός πολλαπλών υπηρεσιών
Οι συγκεκριμένοι σκύλοι – βοηθοί έχουν εκπαιδευτεί για να προστατεύουν άτομα με πολλαπλές αναπηρίες ταυτόχρονα.
Προσοχή
Στο δρόμο εμείς οι υπόλοιποι, αν αντιληφθούμε έναν σκύλο οδηγό, δεν πρέπει να τον πειράξουμε ή να τον χαϊδέψουμε διότι εκείνη την στιγμή εκτελεί σημαντικό έργο για την προστασία του ατόμου.